Di cư Canada vì Biến đổi Khí hậu – Hướng dẫn thủ tục
Biến đổi khí hậu đang tác động mạnh mẽ đến cuộc sống hàng triệu người trên toàn cầu, buộc nhiều gia đình phải di chuyển khỏi quê hương. Tuy nhiên, Canada hiện chưa có chương trình nhập cư chuyên biệt cho những người di dời do khí hậu. Thay vào đó, các trường hợp này được xem xét qua chương trình Humanitarian and Compassionate (H&C) hoặc các diện bảo trợ tị nạn truyền thống. Liệu tương lai sẽ mở ra những cơ hội mới?
Di cư vì Biến đổi Khí hậu đến Canada: Cơ hội và Thách thức
Hiện tượng di cư liên quan đến biến đổi khí hậu đang ngày càng phổ biến trên toàn cầu. Canada với điều kiện địa lý và chính sách nhập cư linh hoạt đang trở thành điểm đến hấp dẫn cho những người buộc phải rời bỏ quê hương vì lý do môi trường.
Di cư khí hậu là gì và ảnh hưởng thế nào đến Canada?
Di cư khí hậu là hiện tượng con người di chuyển từ nơi này sang nơi khác do tác động của biến đổi khí hậu. Điều này bao gồm việc rời bỏ quê hương vì hạn hán kéo dài, lũ lụt thường xuyên, mực nước biển dâng cao hay những thảm họa thiên nhiên khác.
Canada đang chứng kiến làn sóng di cư mới — từ những người Mỹ tìm kiếm khí hậu mát mẻ hơn cho đến cư dân các đảo quốc Thái Bình Dương đối mặt với nguy cơ chìm xuống biển. Tuy nhiên, hiện tại Canada không công bố số liệu chính thức về số lượng đơn xin tị nạn vì lý do môi trường hoặc di cư khí hậu. Hơn nữa, Canada chưa có cơ chế pháp lý riêng để tiếp nhận người di cư khí hậu và các đơn xin tị nạn dựa trên biến đổi khí hậu vẫn chưa được công nhận chính thức theo luật định cư hiện hành.
Dù vậy, gần đây IRCC đã xem xét khả năng điều chỉnh luật nhập cư để giải quyết vấn đề này trước bối cảnh quốc tế ngày càng quan tâm đến quyền của những người bị ảnh hưởng bởi thiên tai và biến đổi khí hậu. Tính đến tháng 6/2025, vẫn chưa có chương trình hoặc diện thị thực cụ thể dành cho nhóm này.
Những yếu tố khiến Canada trở thành điểm đến cho di dân khí hậu
Canada sở hữu nhiều lợi thế tự nhiên khiến quốc gia này trở nên hấp dẫn trong bối cảnh biến đổi khí hậu toàn cầu. Vị trí địa lý độc đáo ở phía Bắc châu Mỹ mang lại khí hậu ôn đới, ít chịu tác động từ các hiện tượng thời tiết cực đoan như bão nhiệt đới hay hạn hán kéo dài. Tuy nhiên, Canada cũng đang đối mặt với những thách thức nghiêm trọng liên quan đến biến đổi khí hậu như cháy rừng quy mô lớn, lũ lụt nghiêm trọng và sóng nhiệt gia tăng.
Tài nguyên nước ngọt dồi dào là điểm cộng lớn — Canada nắm giữ khoảng 7% nguồn nước ngọt tái tạo toàn cầu. Trong khi nhiều vùng trên thế giới đang khan hiếm nước uống, đây là lợi thế cạnh tranh không thể bỏ qua.
- Diện tích đất rộng lớn với mật độ dân số thấp, tạo không gian cho việc tái định cư
- Hệ thống y tế công đảm bảo chăm sóc sức khỏe cơ bản cho người di cư
- Chính sách đa văn hóa giúp người nhập cư dễ dàng hòa nhập
- Nền kinh tế ổn định với nhiều cơ hội việc làm trong các ngành công nghiệp
Các thành phố lớn như Toronto, Vancouver hay Montreal đã có cộng đồng người Việt đông đảo. Điều này tạo điều kiện thuận lợi cho việc lựa chọn nơi định cư phù hợp và xây dựng mạng lưới hỗ trợ, dù mức độ hỗ trợ dành riêng cho di dân khí hậu vẫn phụ thuộc vào chính sách chung về nhập cư.
Người Việt có thể thuộc nhóm di dân khí hậu không?
Việt Nam đang đối mặt với nhiều thách thức môi trường nghiêm trọng. Mực nước biển dâng đe dọa đồng bằng sông Cửu Long, trong khi miền Trung thường xuyên chịu bão lũ tàn phá. Theo báo cáo của Ngân hàng Thế giới, Việt Nam thuộc top 5 quốc gia chịu ảnh hưởng nặng nề nhất từ biến đổi khí hậu.
Nhiều gia đình Việt đã bắt đầu cân nhắc di cư để tránh khỏi những rủi ro này… đặc biệt là các gia đình có trẻ nhỏ. Tuy nhiên, theo luật pháp quốc tế hiện tại, “người tị nạn khí hậu” chưa được công nhận chính thức. Tính đến tháng 6/2025, “người tị nạn vì biến đổi khí hậu” vẫn chưa được công nhận theo Công ước Geneva năm 1951 về Quy chế Người tị nạn cũng như Luật Nhập cư – Bảo vệ Người tị nạn của Canada.
Thay vào đó, người Việt có thể tiếp cận các chương trình định cư Canada thông qua con đường truyền thống:
- Chương trình Lao động Tay nghề (Federal Skilled Worker)
- Đầu tư doanh nghiệp hoặc khởi nghiệp
- Du học rồi xin định cư sau tốt nghiệp
- Bảo lãnh gia đình
“Dù chưa có chính sách cụ thể cho di dân khí hậu, Canada đang nghiên cứu các khuyến nghị từ UNHCR liên quan tới bảo vệ nhóm dễ tổn thương bởi thiên tai. Mọi thông báo về chương trình mới sẽ cần xác minh trực tiếp qua website IRCC hoặc nguồn tin chính phủ liên bang.”
Việc chuẩn bị hồ sơ sớm và nâng cao trình độ tiếng Anh/Pháp sẽ giúp người Việt có lợi thế trong tương lai. Bởi khi Canada chính thức mở cửa cho di dân khí hậu, những ai đã sẵn sàng sẽ có cơ hội tốt nhất.
Chính sách và Hành lang Pháp lý về Climate Migration Canada
Khung pháp lý hiện tại của Canada về di cư khí hậu vẫn đang trong giai đoạn nghiên cứu và thảo luận. Chính phủ Canada nhận thức rõ tầm quan trọng của vấn đề này, nhưng chưa có hệ thống luật pháp hoàn chỉnh để giải quyết. Các chính sách hiện hành chủ yếu dựa trên Bộ Di trú IRCC Canada và các quy định về người tị nạn truyền thống.
Hiện tại Canada có công nhận diện di dân vì biến đổi khí hậu không?
Canada chưa chính thức công nhận “người di cư khí hậu” như một danh mục pháp lý độc lập trong luật nhập cư. Hệ thống hiện tại chỉ thừa nhận người tị nạn theo định nghĩa của Công ước Geneva 1951, yêu cầu có căn cứ bởi bạo hại chính trị, tôn giáo hoặc xã hội. Biến đổi khí hậu không được coi là lý do đủ mạnh để được công nhận tư cách tị nạn.
Tuy nhiên, một số trường hợp đặc biệt đã được xem xét thông qua các chương trình nhân đạo tạm thời. Định cư Canada qua lý do nhân đạo đã được áp dụng cho người dân từ Haiti sau động đất 2010 và Philippines sau siêu bão Haiyan. Những quyết định này được đưa ra từng trường hợp cụ thể, không phải từ chính sách có hệ thống.
Một số luật sư và nhà hoạt động đã thử thách hệ thống pháp luật hiện tại. Họ lập luận rằng tác động của biến đổi khí hậu có thể tạo ra “bạo hại không thể trở về” – một tiêu chí mà tòa án đôi khi chấp nhận trong các vụ kiện tị nạn đặc biệt.
Các đề xuất, báo cáo mới nhất về chính sách nhập cư liên quan biến đổi khí hậu ở Canada
Ủy ban Thường trực về Công dân và Nhập cư của Hạ viện Canada đã công bố báo cáo quan trọng vào tháng 6/2022 có tên “Di cư khí hậu như một cơ hội bổ sung cho Canada”. Báo cáo này đề xuất 18 khuyến nghị, bao gồm việc tạo ra một chương trình visa khí hậu mới và mở rộng định nghĩa người tị nạn. Tuy nhiên, đến nay, chưa có chương trình nào được triển khai chính thức.
Viện Chính sách Nhập cư Canada cũng đã đưa ra nghiên cứu “Khung Chính sách Di cư Khí hậu” vào đầu năm 2023. Nghiên cứu này đề xuất ba trụ cột chính: bảo vệ tạm thời, tái định cư có kế hoạch, và hỗ trợ thích ứng tại chỗ. Tuy nhiên, các đề xuất này vẫn đang trong giai đoạn thảo luận và chưa được áp dụng vào thực tế.
Có những thay đổi pháp lý nào đang được xem xét?
Hiện tại, có một số dự luật liên quan đến di cư khí hậu đang được thảo luận trong Quốc hội Canada. Dự luật C-274, do đảng NDP đề xuất, nhằm sửa đổi Đạo luật Nhập cư và Bảo vệ Người tị nạn để bao gồm “người di cư do biến đổi khí hậu”. Tuy nhiên, dự luật này vẫn đang trong giai đoạn sơ khởi và chưa có lịch trình rõ ràng.
Dự luật S-243, do Thượng viện đề xuất, tập trung vào việc tạo ra một chương trình thí điểm 5 năm cho phép 5,000 người mỗi năm nhập cư Canada với lý do di cư khí hậu. Dự luật này nhận được sự ủng hộ từ nhiều phía, nhưng vẫn chưa được thông qua.
Ngoài ra, hệ thống chính trị và chính phủ Canada đang xem xét sửa đổi các quy định hiện hành để linh hoạt hơn trong việc cấp giấy phép lưu trú tạm thời cho các trường hợp khẩn cấp khí hậu.
Canada cũng đang tham gia các cuộc đàm phán quốc tế về Hiệp ước Toàn cầu về Di cư An toàn, Có trật tự và Hợp pháp. Kết quả của các cuộc đàm phán này có thể ảnh hưởng đến cách Canada định hình chính sách di cư khí hậu trong tương lai.
Quy trình xin định cư tại Canada dành cho người bị ảnh hưởng bởi biến đổi khí hậu
Canada hiện chưa có chương trình định cư chính thức riêng biệt cho người bị ảnh hưởng bởi biến đổi khí hậu. Tính đến giữa năm 2025, chính phủ liên bang và Bộ Di trú, Tị nạn và Quốc tịch Canada (IRCC) vẫn đang nghiên cứu các mô hình hỗ trợ di cư nhân đạo mở rộng nhưng chưa ban hành chương trình cụ thể nào dành cho di cư khí hậu.
Người gặp khó khăn do thiên tai hoặc biến đổi khí hậu có thể tìm hiểu các con đường định cư Canada thông thường như Express Entry hoặc Chương trình Đề cử Tỉnh bang (PNP). Một số tỉnh như British Columbia và Ontario đang quan tâm đến việc thu hút lao động có kỹ năng trong lĩnh vực thích ứng với biến đổi khí hậu, nhưng không ưu tiên hồ sơ dựa trên tình trạng di cư do môi trường.
Hồ sơ, điều kiện cần thiết để nộp đơn theo diện này là gì?
Do chưa có chương trình riêng cho di cư khí hậu, người quan tâm cần chuẩn bị hồ sơ theo các con đường định cư hiện có. Hồ sơ cần bao gồm bằng cấp, kinh nghiệm làm việc và chứng minh tài chính định cư Canada theo quy định.
Đặc biệt, ứng viên nên tập trung vào việc chứng minh kỹ năng và kinh nghiệm trong các lĩnh vực liên quan như quản lý thiên tai, công nghệ xanh, hoặc phát triển bền vững. Những ngành nghề này đang có nhu cầu cao tại nhiều tỉnh bang Canada, bao gồm cả British Columbia và Ontario.
Lưu ý: Hiện tại không có điều kiện đặc biệt nào được thiết lập riêng cho việc chứng minh tình trạng bị ảnh hưởng bởi biến đổi khí hậu trong các chương trình định cư Canada.
Có chương trình thử nghiệm hoặc ưu tiên nào dành riêng cho người chịu tác động của thiên tai môi trường không?
Tính đến giữa năm 2025, Canada chưa triển khai chương trình thử nghiệm chính thức cho di cư khí hậu. Tuy nhiên, Bộ Di trú IRCC Canada đang nghiên cứu các mô hình hỗ trợ di cư nhân đạo mở rộng, bao gồm cả khuyến nghị từ UNHCR về đơn xin tị nạn liên quan đến biến đổi khí hậu.
Một số tỉnh bang như British Columbia và Ontario đã tỏ ra quan tâm đến việc thu hút người có kỹ năng trong lĩnh vực ứng phó thiên tai. Các tỉnh này có thể ưu tiên xem xét hồ sơ của những người có kinh nghiệm thực tế trong quản lý rủi ro môi trường, nhưng không có chính sách riêng cho người di cư vì lý do khí hậu.
- Chương trình định cư British Columbia quan tâm đến các chuyên gia về năng lượng tái tạo
- Định cư Ontario ưu tiên các ngành công nghệ xanh và quản lý môi trường
- Một số chương trình như RNIP Canada có thể xem xét ứng viên có kinh nghiệm phục hồi sau thiên tai
Hiện tại, người bị ảnh hưởng bởi biến đổi khí hậu vẫn cần áp dụng theo các chương trình định cư người tị nạn Canada nếu đáp ứng các tiêu chí về tình trạng tị nạn theo luật quốc tế.
Tác động của Climate Migration tới cộng đồng người Việt tại Canada
Climate migration đang trở thành xu hướng di cư mới, tác động đáng kể tới việc định cư Canada của người Việt Nam. Biến đổi khí hậu tại khu vực Đông Nam Á, đặc biệt là Việt Nam, buộc nhiều gia đình phải tìm kiếm cơ hội sống tốt hơn tại Canada. Tuy nhiên, hiện Canada chưa có chính sách nhập cư chính thức dành riêng cho người di cư do biến đổi khí hậu.
Người Việt Nam đã từng nhập cư vào Canada do thiên tai hay biến đổi môi trường chưa?
Lịch sử ghi nhận việc người Việt di cư sang Canada chủ yếu vì chiến tranh và kinh tế, chứ chưa có làn sóng lớn nào xuất phát từ thiên tai. Tuy nhiên, gần đây tình hình thay đổi rõ rệt, với nhiều người quan tâm đến định cư Canada do ảnh hưởng của biến đổi khí hậu.
Mặc dù chưa có số liệu chính thức từ IRCC về sự gia tăng đơn xin visa Canada do thiên tai, các tổ chức quốc tế như UNHCR đang nghiên cứu tác động của biến đổi khí hậu đến di cư. Đồng bằng sông Cửu Long cũng chứng kiến sự quan tâm ngày càng tăng đến định cư Canada do tình trạng xâm nhập mặn.
- Hạn hán kéo dài tại miền Trung (2019-2021) khiến nhiều nông dân cân nhắc di cư
- Ngập lụt thường xuyên tại ĐBSCL làm tăng nhu cầu tìm hiểu các nghề nghiệp dễ định cư Canada
- Bão số 10 năm 2020 tại miền Trung ảnh hưởng đến kế hoạch di cư của nhiều gia đình
Dữ liệu từ IRCC hiện chưa ghi nhận sự gia tăng đáng kể trong các đơn xin nhập cư do “environmental concerns”. Tuy nhiên, biến đổi khí hậu đang trở thành yếu tố quan trọng trong quyết định di cư của nhiều người.
Những hỗ trợ cộng đồng dành cho người mới đến từ vùng chịu ảnh hưởng thời tiết cực đoan
Cộng đồng người Việt tại Canada đã thiết lập mạng lưới hỗ trợ cho những gia đình di cư do tác động môi trường. Các tổ chức này hiểu rõ nỗi lo về khí hậu và cung cấp sự giúp đỡ thực tế.
“Chúng tôi không chỉ giúp họ tìm nhà, việc làm mà còn hỗ trợ tâm lý cho những ai phải bỏ quê hương vì thiên tai” – Lê Minh Đức, Chủ tịch Hội Người Việt Toronto
Các chương trình hỗ trợ đã được triển khai bao gồm:
- Hỗ trợ tài chính từ các tổ chức cộng đồng cho gia đình di cư môi trường
- Lớp học nghề miễn phí dành riêng cho nhóm này, tập trung vào các ngành được ưu tiên tại Canada
- Dịch vụ tư vấn pháp lý về quyền lợi người nhập cư
- Kết nối với mạng lưới mentor có kinh nghiệm thích nghi với thời tiết Canada
Văn phòng hỗ trợ di cư tại Vancouver và Toronto cung cấp thông tin về chi phí định cư và các chương trình hỗ trợ chính phủ dành cho nhóm dễ bị tổn thương.
Điều đáng chú ý là cộng đồng đã học hỏi từ kinh nghiệm tiếp nhận thuyền nhân thập niên 1970-1980. Mô hình “buddy system” được áp dụng, trong đó mỗi gia đình mới được ghép đôi với gia đình đã định cư lâu năm tại các thành phố Canada phù hợp với người Việt.
Dự báo xu hướng Climate Migration vào Canada trong 5 năm tới
Biến đổi khí hậu đang thay đổi cuộc sống hàng triệu người trên thế giới. Canada trở thành đích đến ưu tiên cho những ai buộc phải di chuyển vì lý do môi trường. Theo báo cáo của Internal Displacement Monitoring Centre, số người di cư vì khí hậu có thể tăng từ 20-35% trong giai đoạn 2025-2030.
Chính phủ Canada nhận thức rõ thách thức này. Ottawa đang xem xét các khuyến nghị quốc tế và cân nhắc điều chỉnh chính sách để ứng phó với làn sóng di cư do biến đổi khí hậu. Tuy nhiên, tính đến tháng 6 năm 2025, Canada chưa có khung pháp lý chính thức hoặc chương trình nhập cư riêng biệt dành cho người di cư vì lý do môi trường.
Các dự báo về số lượng, khu vực tiếp nhận và chính sách hỗ trợ mới nhất của Chính phủ Canada là gì?
Hiện tại, Immigration, Refugees and Citizenship Canada (IRCC) chưa công bố dự báo cụ thể về số lượng người di cư khí hậu sẽ được tiếp nhận hàng năm. Các khu vực dễ bị tổn thương như Caribbeans, Thái Bình Dương và một số nước châu Phi vẫn là trọng tâm trong các cuộc thảo luận chính sách. IRCC Canada đang hợp tác với UNHCR để đánh giá nhu cầu và tiêu chí ưu tiên.
Về mặt địa lý, các tỉnh bang Atlantic Canada như Nova Scotia, New Brunswick và Prince Edward Island được xem là điểm đến tiềm năng nhờ điều kiện khí hậu ôn hòa và nhu cầu lao động cao. Saskatchewan và Manitoba cũng thu hút sự chú ý nhờ diện tích rộng và chi phí sinh hoạt hợp lý.
Chính sách hỗ trợ hiện tại của Canada chưa bao gồm các chương trình cụ thể như “Climate Mobility Pathway” hay “Complementary Protection Stream”. Tuy nhiên, chính phủ đang xem xét các biện pháp để hỗ trợ người di cư khí hậu trong tương lai, bao gồm hợp tác với chính quyền địa phương và các tổ chức phi chính phủ.
- Xu hướng nghề nghiệp, nơi sinh sống phù hợp với di dân vì biến đổi khí hậu
Di dân khí hậu thường có kỹ năng nông nghiệp, nuôi trồng thủy sản và quản lý tài nguyên thiên nhiên. Đây là những lĩnh vực Canada đang thiếu hụt lao động. Agri-Food Pilot Program đã mở rộng để ưu tiên những người có kinh nghiệm canh tác bền vững và thích ứng với biến đổi khí hậu.
Các tỉnh bang phía Tây như British Columbia và Alberta ưu tiên tuyển dụng trong lĩnh vực năng lượng tái tạo. Ngành công nghệ xanh, xử lý nước thải và quản lý rừng đang có nhu cầu cao. Ontario tập trung vào sản xuất thực phẩm và logistics – hai ngành phù hợp với những người đến từ vùng nông nghiệp.
Các thành phố như Halifax, Winnipeg và Regina được đánh giá là điểm đến lý tưởng. Đây là những nơi có cộng đồng đa văn hóa, chi phí nhà ở chấp nhận được và cơ hội việc làm ổn định. Thunder Bay và Fredericton cũng nằm trong danh sách ưu tiên nhờ chương trình hội nhập địa phương tốt.
Thách thức lớn nhất vẫn là khí hậu khắc nghiệt mùa đông. Quá trình định cư Canada đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng về mặt tâm lý và kỹ năng sinh tồn. Các tổ chức phi chính phủ đang phát triển chương trình đào tạo chuyên biệt để giúp người di cư thích nghi nhanh hơn với điều kiện sống mới.
Định hướng hành động khi cân nhắc Di cư vì khí hậu sang Canada
Việc lập kế hoạch di cư khí hậu đòi hỏi chiến lược rõ ràng và hành động cụ thể. Người Việt Nam cần đánh giá đúng tình hình cá nhân và chọn lộ trình phù hợp nhất, đặc biệt trong bối cảnh Canada đang giảm mạnh chỉ tiêu nhập cư giai đoạn 2025–2027.
Nên chuẩn bị hồ sơ như thế nào nếu thuộc nhóm nguy cơ cao do thiên tai hoặc môi trường?
Những người sống ở vùng nguy cơ cao nên bắt đầu chuẩn bị hồ sơ ngay từ bây giờ. Canada hiện chưa có chương trình riêng cho di cư khí hậu, vì vậy bạn phải dựa vào các con đường hiện có như Express Entry hoặc Provincial Nominee Program (PNP).
Ưu tiên xây dựng profile thông qua giáo dục hoặc kỹ năng nghề nghiệp. Hồ sơ du học Canada vẫn là lựa chọn khả thi, nhưng điều kiện tài chính và giấy phép du học đã được siết chặt từ năm 2024. Nếu đã có bằng cấp, tập trung vào việc nâng cao trình độ tiếng Anh và tích lũy kinh nghiệm làm việc để đáp ứng yêu cầu ngày càng cao.
Tài liệu môi trường đóng vai trò quan trọng trong hồ sơ của bạn:
- Chứng từ về tác động thiên tai lên nơi cư trú (báo cáo chính thức, ảnh vệ tinh, bản đồ ngập lụt)
- Xác nhận từ cơ quan địa phương về tình trạng môi trường khu vực
- Bằng chứng thiệt hại kinh tế do biến đổi khí hậu (nếu có)
- Báo cáo y tế liên quan đến sức khỏe bị ảnh hưởng bởi ô nhiễm môi trường
Chứng minh tài chính định cư Canada vẫn là yêu cầu bắt buộc. Bạn cần tích lũy ít nhất khoảng 40.000 CAD cho một gia đình 4 người trong năm đầu tiên, cao hơn đáng kể so với mức trước đây.
Có nên chờ các chương trình đặc thù hay chủ động theo lộ trình định cư thông thường?
Đừng chờ đợi các chương trình đặc biệt cho di cư khí hậu. Canada đang nghiên cứu nhưng chưa có timeline cụ thể để triển khai, trong khi tình hình môi trường ngày càng xấu đi.
Lộ trình thiết thực nhất hiện nay là kết hợp du học và định cư. Bắt đầu với chương trình học tại Canada, sau đó xin Post-Graduation Work Permit (PGWP), tích lũy kinh nghiệm làm việc và cuối cùng nộp đơn định cư Canada qua Express Entry. Tuy nhiên, điều kiện để chuyển tiếp từ du học sang định cư đã trở nên khó khăn hơn do các thay đổi chính sách gần đây.
Thời gian trung bình để hoàn tất toàn bộ quá trình từ du học đến nhận thường trú nhân là 4-6 năm, tùy thuộc vào ngành học và tỉnh bang.
Các tỉnh bang ven biển như Nova Scotia, New Brunswick vẫn ưu tiên những người có kinh nghiệm trong các ngành thiết yếu như y tế, giáo dục, công nghệ thông tin. Tuy nhiên, cạnh tranh đã tăng cao do chỉ tiêu nhập cư toàn quốc giảm mạnh.
Nếu bạn đã có tay nghề cao trong lĩnh vực được ưu tiên, có thể nộp đơn trực tiếp qua Provincial Nominee Program (PNP). Chi phí định cư Canada qua con đường này thấp hơn nhưng cạnh tranh khốc liệt hơn.
Trong mọi trường hợp, hãy chuẩn bị “Plan B” với các quốc gia khác như Australia, New Zealand hoặc một số nước châu Âu cũng có chính sách mở với di cư môi trường. Đa dạng hóa lựa chọn giúp bạn linh hoạt hơn trước những thay đổi chính sách bất ngờ.