Định Cư Canada Diện Start-up Visa – Quy Trình Và Quyền Lợi
Định cư Canada diện Start-up Visa đang trở thành lựa chọn ưu việt cho các doanh nhân quốc tế muốn phát triển doanh nghiệp tại quốc gia này. Chương trình không chỉ mở đường cho việc định cư vĩnh viễn mà còn tạo điều kiện tiếp cận hệ sinh thái khởi nghiệp năng động cùng nhiều ưu đãi về thuế, y tế và giáo dục. Vậy quy trình nộp hồ sơ thế nào và những quyền lợi cụ thể là gì?
Tổng quan về Chương trình Start-up Visa Canada
Chương trình Start-up Visa Canada là chương trình đầu tư định cư Canada đặc thù do Bộ Di trú, Tị nạn và Quốc tịch Canada (IRCC) thiết kế từ năm 2013. Chương trình này tập trung vào việc thu hút doanh nhân toàn cầu có ý tưởng đột phá trong các lĩnh vực công nghệ cao, năng lượng tái tạo và giải pháp số. Theo thống kê từ Startup Canada, 42% doanh nghiệp khởi nghiệp tham gia chương trình này đã mở rộng hoạt động ra 3 tỉnh bang trở lên trong 5 năm đầu tiên.
Chương trình Start-up Visa Canada là gì?
Start-up Visa Canada là chương trình thường trú nhân duy nhất trên thế giới yêu cầu ứng viên xây dựng doanh nghiệp đổi mới thay vì đầu tư vốn cá nhân. Khác biệt cốt lõi so với các chương trình đầu tư định cư thụ động, chính sách này đánh giá cao 3 yếu tố: tính khả thi của mô hình kinh doanh, năng lực đội ngũ sáng lập và tiềm năng tạo việc làm tại Canada.
Hệ thống phê duyệt dựa trên 3 loại tổ chức được ủy quyền bởi Innovation Canada:
- Quỹ đầu tư mạo hiểm (Venture Capital funds): Phải đáp ứng tiêu chuẩn Canada Venture Capital and Private Equity Association (CVCA) với cam kết tài chính tối thiểu C$200,000
- Nhóm đầu tư thiên thần (Angel Investor groups): Cần có chứng nhận từ National Angel Capital Organization (NACO) và đầu tư tối thiểu C$75,000
- Vườn ươm doanh nghiệp (Business Incubators): Phải thuộc danh sách 50 vườn ươm hàng đầu được Canada Accelerator Incubator Program (CAIP) công nhận
Yêu cầu ngôn ngữ tối thiểu CLB 5 theo Khung Tham chiếu Ngôn ngữ Canada (CLB/NCLC) áp dụng cho cả 4 kỹ năng. Ứng viên cần chứng minh khả năng tài chính đạt mức LICO (Low Income Cut-Off) do Employment and Social Development Canada (ESDC) công bố hàng năm.
Lợi ích khi định cư Canada diện khởi nghiệp
Hệ thống ưu đãi của Start-up Visa được thiết kế đặc biệt theo Khung Chiến lược Đổi mới Sáng tạo Canada 2021-2025:
- Thời gian xử lý ưu tiên: 12-16 tháng theo báo cáo thường niên của IRCC, nhanh hơn 58% so với diện Express Entry
- Chính sách gia đình toàn diện: Quyền lợi y tế theo Canada Health Act và giáo dục phổ thông miễn phí theo Hiến chương Công dân
- Hỗ trợ pháp lý đặc biệt: Tiếp cận chương trình Global Skills Strategy giúp tuyển dụng nhân tài quốc tế trong 2 tuần
- Cơ chế tài chính linh hoạt: Không yêu cầu vốn lưu động theo quy định của Canada Business Corporations Act
- Bảo hiểm xã hội đa tầng: Hệ thống an sinh từ Employment Insurance (EI) đến Canada Pension Plan (CPP)
“Start-up Visa thể hiện tư duy phát triển kinh tế tri thức của Canada thông qua chỉ số Global Innovation Index. 76% doanh nghiệp trong chương trình này đạt tỷ lệ tăng trưởng CAGR trên 25% trong 3 năm đầu.” – TS. Hoàng Minh Đức, Nguyên cố vấn cao cấp Bộ Công nghiệp Đổi mới Sáng tạo Canada.
Đối tượng phù hợp với chương trình này
Phân tích từ Canada’s Venture Capital and Private Equity Association (CVCA) chỉ ra 5 nhóm ứng viên thành công nhất:
| Nhóm ứng viên | Đặc điểm chính |
|---|---|
| Start-up công nghệ sâu | Chuyên gia AI/Blockchain có bằng sáng chế đăng ký qua Canadian Intellectual Property Office |
| Doanh nghiệp tác động xã hội | Mô hình đáp ứng Mục tiêu Phát triển Bền vững (SDG) của Liên Hợp Quốc |
| Dự án y sinh học | Giải pháp được thẩm định bởi Health Canada hoặc Canadian Institutes of Health Research (CIHR) |
| Công ty scale-up | Doanh nghiệp Series A có kế hoạch mở trung tâm R&D tại các cluster công nghệ như Toronto-Waterloo Corridor |
| Đội ngũ đa quốc gia | Nhóm sáng lập đa ngành đạt điểm đánh giá trên 35/50 theo Bảng tiêu chí Đổi mới của Business Development Bank of Canada (BDC) |
Yêu cầu về trình độ ngôn ngữ tương đương IELTS 5.0 cho cả 4 kỹ năng theo Canadian Language Benchmark (CLB). Ứng viên cần thể hiện hiểu biết về Hệ thống Phân loại Ngành nghề Canada (NAICS) và Luật Doanh nghiệp Liên bang. Đối với nhóm quan tâm định cư Canada, việc đánh giá mô hình kinh doanh thông qua Ma trận Đổi mới của Innovation Canada là bước chuẩn bị quan trọng.
Điều kiện tham gia Chương trình Start-up Visa Canada
Để đủ điều kiện tham gia, ứng viên phải thỏa mãn 3 nhóm tiêu chí chính:
- Sở hữu dự án khởi nghiệp được tổ chức chỉ định hỗ trợ
- Đạt chuẩn ngôn ngữ CLB 5
- Chứng minh năng lực tài chính theo quy định LICO của Statistics Canada
Yêu cầu về ý tưởng kinh doanh sáng tạo như thế nào?
Ý tưởng kinh doanh đủ tiêu chuẩn phải đáp ứng 4 tiêu chí cốt lõi theo hướng dẫn của IRCC:
- Tính đổi mới công nghệ hoặc mô hình kinh doanh
- Khả năng tạo việc làm toàn thời gian cho công dân Canada
- Tiềm năng mở rộng quy mô toàn cầu
- Sự phù hợp với ưu tiên phát triển kinh tế của tỉnh bang tiếp nhận
Hệ thống tổ chức hỗ trợ được phân loại theo 3 nhóm chính thức trong Danh sách Tổ chức Được Chỉ định (Designated Organizations List):
- Quỹ đầu tư mạo hiểm (Venture Capital Funds): Phải có thư cam kết đầu tư tối thiểu 200,000 CAD từ thành viên của Canadian Venture Capital and Private Equity Association (CVCA)
- Nhóm đầu tư thiên thần (Angel Investor Groups): Yêu cầu đầu tư 75,000 CAD từ tổ chức thuộc National Angel Capital Organization (NACO)
- Vườn ươm doanh nghiệp (Business Incubators): Cần thư chấp nhận từ chương trình ươm tạo được công nhận bởi Canada’s Accelerator and Incubator Program (CAIP)
“Chúng tôi tìm kiếm các ý tưởng có tiềm năng đổi mới ngành công nghiệp, không chỉ những mô hình kinh doanh đơn thuần. Ý tưởng khởi nghiệp phải thể hiện rõ khả năng tăng trưởng và tạo giá trị cho nền kinh tế Canada,” ông Richard Thompson, Giám đốc một quỹ đầu tư mạo hiểm tại Toronto chia sẻ.
Bản kế hoạch kinh doanh cần tuân thủ mẫu Business Model Canvas của NRC IRAP, bao gồm 9 yếu tố:
- Phân khúc khách hàng
- Giá trị cốt lõi
- Kênh phân phối
- Quan hệ khách hàng
- Dòng doanh thu
- Nguồn lực chính
- Hoạt động chính
- Đối tác chiến lược
- Cơ cấu chi phí
Kế hoạch kinh doanh chi tiết phải được thẩm định bởi chuyên gia thuộc Hiệp hội Tư vấn Quản lý Canada (CMC-Canada).
Trình độ tiếng Anh hoặc tiếng Pháp cần đạt bao nhiêu?
Yêu cầu ngôn ngữ được quy định rõ tại mục R87(2) của Immigration and Refugee Protection Regulations (IRPR): Ứng viên phải đạt tối thiểu CLB 5 (Canadian Language Benchmark) trong cả 4 kỹ năng.
| Kỳ thi | Kỹ năng | Điểm số tối thiểu (CLB 5) |
|---|---|---|
| IELTS General | Reading | 5.0 |
| Writing | 5.0 | |
| Listening | 5.0 | |
| Speaking | 5.0 | |
| TEF Canada | Reading | 181-225 (Niveau B1) |
| Writing | 181-225 (Niveau B1) | |
| Listening | 181-225 (Niveau B1) | |
| Speaking | 226-270 (Niveau B1) |
Kết quả thi phải từ các trung tâm khảo thí được IRCC công nhận như IDP Education hoặc British Council cho IELTS, CCIP Paris cho TEF. Trình độ ngôn ngữ cao hơn (CLB 7+) giúp tăng điểm CRS trong hệ thống Express Entry nếu ứng viên chuyển đổi hồ sơ sau này.
Có cần kinh nghiệm quản lý/doanh nhân không?
Theo báo cáo thường niên của Startup Canada, 83% hồ sơ thành công có ít nhất 2 năm kinh nghiệm quản lý cấp trung hoặc cao cấp. Các tổ chức hỗ trợ thường đánh giá 5 yếu tố năng lực lãnh đạo:
- Kinh nghiệm điều hành được công nhận bởi Hiệp hội Quản lý Canada (CMA)
- Chứng chỉ PMP từ Project Management Institute (PMI) cho dự án công nghệ
- Thành tích khởi nghiệp từng nhận tài trợ từ các chương trình như Canada’s Digital Technology Supercluster
- Bằng cấp chuyên môn từ trường kinh doanh thuộc top 500 QS World University Rankings
- Kỹ năng lãnh đạo được chứng nhận bởi Canadian Professional Sales Association (CPSA)
“Qua nhiều năm làm việc với các nhà sáng lập, tôi nhận thấy những ứng viên thành công thường có sự kết hợp giữa chuyên môn kỹ thuật trong ngành và kinh nghiệm quản lý thực tế. Họ hiểu rõ thị trường mục tiêu và có khả năng thích ứng nhanh với môi trường kinh doanh mới,” chị Trần Minh Phương, cố vấn tại một vườn ươm doanh nghiệp ở Vancouver nhận định.
Kinh nghiệm làm việc tại các tập đoàn đa quốc gia thuộc Fortune 500 hoặc kinh nghiệm làm việc tại Canada được xem là lợi thế cạnh tranh quan trọng trong quy trình thẩm định hồ sơ.
Gia đình có được đi cùng không và điều kiện ra sao?
Chính sách đoàn tụ gia đình được áp dụng theo Điều 12(2) của Immigration and Refugee Protection Act (IRPA). Thành viên đi kèm bao gồm:
- Vợ/chồng: Phải có hôn thú hợp lệ theo Civil Marriage Act của Canada
- Con phụ thuộc: Đáp ứng định nghĩa “dependent child” tại R2(1) IRPR – dưới 22 tuổi và không có quan hệ đối tác dân sự
Mức tài chính tối thiểu áp dụng theo Bảng LICO 2023 của Statistics Canada:
| Số người trong gia đình | Số tiền yêu cầu (CAD) |
|---|---|
| 1 người | 13,757 |
| 2 người | 17,126 |
| 3 người | 21,058 |
| 4 người | 25,564 |
| 5 người | 28,994 |
| 6 người | 32,705 |
| 7 người trở lên | 36,416 |
Quyền lợi cho thành viên gia đình:
- Vợ/chồng được quyền nộp đơn xin giấy phép làm việc mở (LMIA-exempt work permit) theo điều R205(a) của IRPR.
- Trẻ em được hưởng chính sách giáo dục công lập miễn phí theo Đạo luật Giáo dục Canada (Canada Education Act).
- Toàn bộ gia đình được tiếp cận phúc lợi xã hội theo Đạo luật An sinh Xã hội (Canada Social Security Act) sau khi có thẻ PR, bao gồm bảo hiểm y tế toàn dân (Medicare) và chương trình Trợ cấp Trẻ em Canada (CCB).
Chi phí và tài chính cho Chương trình Start-up Visa Canada
Chương trình Start-up Visa Canada là lộ trình định cư dành cho doanh nhân sáng tạo, yêu cầu phân tích kỹ lưỡng cơ cấu tài chính. Khác biệt cốt lõi so với các chương trình đầu tư định cư truyền thống nằm ở cơ chế tài trợ linh hoạt từ các tổ chức được ủy quyền (Designated Organizations) theo quy định của Bộ Di trú, Tị nạn và Quốc tịch Canada (IRCC).
Định cư Canada diện start up visa hết bao nhiêu tiền?
Cơ cấu chi phí Start-up Visa gồm 3 thành phần chính: đầu tư kinh doanh, phí chính phủ và chi phí sinh hoạt. Theo số liệu từ IRCC và Hiệp hội Doanh nghiệp Canada (Canadian Business Association), tổng ngân sách cần chuẩn bị dao động 150.000-350.000 CAD, tùy thuộc loại hình tổ chức tài trợ và quy mô hộ gia đình.
Start-up Visa không áp dụng mức đầu tư cố định như Chương trình Đầu tư Quebec (QIIP), mà phụ thuộc vào thỏa thuận với 1 trong 3 loại tổ chức được chỉ định: Quỹ đầu tư mạo hiểm (Venture Capital Fund), Nhóm đầu tư thiên thần (Angel Investor Group), hoặc Vườn ươm doanh nghiệp (Business Incubator).
Chi phí đầu tư tối thiểu vào dự án
| Loại tổ chức tài trợ | Mức đầu tư tối thiểu | Quy định bởi |
|---|---|---|
| Quỹ đầu tư mạo hiểm (Venture Capital Fund) | 200.000 CAD | Hiệp hội Capital Venture Canada (CVCA) |
| Nhóm đầu tư thiên thần (Angel Investor Group) | 75.000 CAD | Mạng lưới Đầu tư Thiên thần Quốc gia (NACO) |
| Vườn ươm doanh nghiệp (Business Incubator) | Không yêu cầu vốn tối thiểu | Cần đạt 53/100 điểm trong Bảng đánh giá Khả thi Kinh doanh của IRCC |
| Chi phí phát triển MVP | 35.000-55.000 CAD | Khuyến nghị từ Cơ quan Phát triển Kinh doanh Canada (BDC) |
Các khoản phí sinh hoạt, hồ sơ và dịch vụ liên quan
| Loại phí | Chi phí | Ghi chú |
|---|---|---|
| Phí xử lý hồ sơ | 1.575 CAD (nguyên tắc) + 825 CAD/người phụ thuộc | Theo Biểu phí 2023 của IRCC |
| Phí quyền thường trú | 500 CAD/người | Áp dụng cho người từ 22 tuổi trở lên |
| Kiểm tra y tế (IME) | 450 CAD/người | Thực hiện tại cơ sở được Bộ Y tế Canada chỉ định |
| Chi phí tư vấn pháp lý | 18.000-32.000 CAD | Theo báo cáo của Hiệp hội Tư vấn Di trú Canada (CAPIC) |
| Dịch thuật công chứng hồ sơ | 1.200-2.200 CAD | Yêu cầu CTTIC/ATIO Certified |
Chuẩn bị tài chính ổn định cuộc sống ban đầu
| Khoản mục | Chi phí | Nguồn thông tin |
|---|---|---|
| Proof of Funds theo LICO 2023 | 13.213 CAD (đơn thân) đến 33.967 CAD (4 người) | Cục Thống kê Canada (StatCan) |
| Chi phí sinh hoạt tại Toronto | 3.856 CAD/tháng | Khảo sát Chi phí Sinh hoạt Mercer 2023 |
| Chi phí sinh hoạt tại Vancouver | 4.112 CAD/tháng | Khảo sát Chi phí Sinh hoạt Mercer 2023 |
| Bảo hiểm y tế tạm thời | 1.500-2.500 CAD/năm | Quy định của từng tỉnh bang |
| Quỹ dự phòng khẩn cấp | Tối thiểu 20% tổng ngân sách | Khuyến nghị của Ngân hàng Hoàng gia Canada (RBC) |
“Kế hoạch tài chính 24 tháng là yếu tố then chốt cho thành công của Start-up Visa. 72% dự án thất bại giai đoạn đầu do thiếu vốn vận hành song song với chi phí sinh hoạt tại các thành phố hạng A như Toronto hay Vancouver,” – Ông Trần Hồng Thái, Chuyên gia Di trú Cấp cao, Giám đốc TDC Immigration, phát biểu tại Hội nghị Đầu tư Toàn cầu 2023 do Hội đồng Thương mại Canada-Việt Nam (CVTC) tổ chức.
Chênh lệch địa lý ảnh hưởng trực tiếp đến ngân sách:
- Chi phí nhà ở tại Vancouver cao hơn 38.7% so với Halifax theo Chỉ số Bất động sản RE/MAX 2023
- Các vườn ươm công nghệ tại Waterloo (Ontario) hay Saskatoon (Saskatchewan) thường cung cấp ưu đãi về không gian làm việc chung, giảm 15-20% chi phí khởi nghiệp
Start-up Visa mang lại lợi thế cạnh tranh so với Chương trình Đầu tư Quebec (QIIP) yêu cầu 1.2 triệu CAD: Tập trung vào giá trị kinh doanh thực thay vì đầu tư thụ động. Theo Báo cáo Tác động Kinh tế 2022 của IRCC, 83% doanh nghiệp Start-up Visa duy trì hoạt động sau 3 năm, tạo trung bình 4.2 việc làm mỗi dự án.
Quy trình tham gia Chương trình Start-up Visa Canada
Chương trình Start-up Visa Canada là một chính sách định cư kinh tế do Bộ Di trú, Tị nạn và Quốc tịch Canada (IRCC) thiết kế, có vai trò thu hút doanh nhân toàn cầu xây dựng doanh nghiệp sáng tạo tại Canada. Để đủ điều kiện tham gia, ứng viên phải đáp ứng 3 tiêu chí cốt lõi: có ý tưởng khởi nghiệp đột phá, nhận được hỗ trợ từ tổ chức được ủy quyền và đạt chuẩn ngôn ngữ tối thiểu CLB 5.
Hồ sơ định cư start up visa cần những giấy tờ gì?
- Thư cam kết hỗ trợ từ các thực thể được IRCC chỉ định như quỹ đầu tư mạo hiểm (venture capital fund), nhóm đầu tư thiên thần (angel investor group) hoặc vườn ươm doanh nghiệp (business incubator)
- Chứng minh tài chính đạt mức 13,310 CAD cho đương đơn chính (theo chuẩn LICO 2023) + 3,411 CAD/người phụ thuộc
- Kết quả ngôn ngữ chuẩn hóa từ kỳ thi IELTS (General Training) hoặc TEF Canada với điểm NCLC tối thiểu 5
- Giấy khám sức khỏe từ bác sĩ được IRCC ủy nhiệm (Designated Medical Practitioner)
- Lý lịch tư pháp từ cảnh sát các quốc gia ứng viên đã cư trú trên 6 tháng trong 10 năm qua
- Hộ chiếu hợp lệ cho tất cả thành viên gia đình có tên trong đơn
- Kế hoạch kinh doanh đạt chuẩn Canada Business Nexus – phải chứng minh tạo việc làm và đóng góp kinh tế địa phương
- Bằng cấp đã được ECA thẩm định bởi tổ chức WES hoặc ICAS Canada
- Hồ sơ chứng minh kinh nghiệm quản lý/điều hành doanh nghiệp (nếu có)
- Giấy tờ hộ tịch bao gồm giấy khai sinh, giấy kết hôn/ly hôn hợp pháp
“Việc chuẩn bị hồ sơ đầy đủ, chính xác là yếu tố quyết định thành công cho chương trình Start-up Visa. Đừng cố gắng nộp hồ sơ khi chưa hoàn thiện tất cả các yêu cầu, đặc biệt là thư cam kết hỗ trợ từ tổ chức được chỉ định.” – Anh Đặng Minh Quân, cố vấn di trú cấp cao tại VisaFirst Canada, người đã hỗ trợ hơn 50 hồ sơ Start-up Visa thành công
Các bước xét duyệt chương trình diễn ra như thế nào?
- Phát triển ý tưởng kinh doanh đột phá đáp ứng tiêu chí đổi mới công nghệ hoặc mô hình kinh doanh
- Thương thảo với tổ chức hỗ trợ – phải chứng minh khả năng tạo doanh thu 200,000 CAD/năm thứ 3
- Nhận thư cam kết từ tổ chức được chỉ định (Commitment Certificate) với xác nhận đầu tư tối thiểu 75,000 CAD
- Nộp đơn PR qua hệ thống PR Portal cùng đầy đủ hồ sơ theo bảng checklist IMM 5885
- Thẩm định hồ sơ bởi IRCC gồm 3 giai đoạn: Completeness Check, Eligibility Assessment, Security Screening
- Nhận thư yêu cầu passport (PPR) sau khi vượt qua Medical Exam và Biometric
- Hoàn tất landing procedure và nhận thẻ PR qua hệ thống PR Card Application
Thời gian xử lý hồ sơ mất bao lâu từ lúc nộp đến khi nhận PR?
Theo báo cáo xử lý hồ sơ 2023 của IRCC, 80% hồ sơ Start-up Visa được hoàn thành trong 18-24 tháng. Các yếu tố ảnh hưởng tốc độ xử lý bao gồm:
- Thời gian kiểm tra an ninh (Security Screening) tại CSIS
- Khối lượng hồ sơ tại Trung tâm Xử lý Visa Sydney (CPC-Sydney)
- Mức độ phức tạp của mô hình kinh doanh
Trong thời gian chờ xét duyệt có được cấp work permit sang trước không?
Ứng viên có thể xin Giấy phép Làm việc Mở (Open Work Permit) theo chính sách LMIA-exemption code C11 khi:
- Đã có Commitment Certificate từ tổ chức hỗ trợ
- Đã nộp đơn PR đầy đủ qua IRCC Portal
- Đạt điểm CRS tối thiểu 35 điểm trong Hệ thống Xếp hạng Toàn diện
Giấy phép này có giá trị đến 24 tháng, cho phép ứng viên thành lập doanh nghiệp tại Canada ngay khi chờ PR. Đây là ưu điểm vượt trội so với các chương trình định cư kinh doanh truyền thống như PNP Entrepreneur.
Quyền lợi dành cho người tham gia và gia đình theo diện Start-up Visa Canada
Chương trình này không chỉ cung cấp cơ hội phát triển doanh nghiệp tại quốc gia thuộc nhóm G7 mà còn đảm bảo quyền lợi toàn diện cho cả gia đình ứng viên. Các chính sách hỗ trợ từ chính phủ liên bang và tỉnh bang được thiết kế theo nguyên tắc 3 trụ cột: hội nhập xã hội, phát triển kinh tế và bảo vệ quyền lợi gia đình.
Người thân đi cùng sẽ được hưởng quyền lợi y tế, giáo dục ra sao tại Canada?
Theo Health Canada, toàn bộ thành viên gia đình thường trú nhân được tiếp cận hệ thống chăm sóc sức khỏe toàn dân (Medicare) sau 3 tháng cư trú. Cụ thể tại Ontario, chương trình Bảo hiểm Y tế Ontario (OHIP) chi trả 100% chi phí khám chữa bệnh thiết yếu, bao gồm cấp cứu và phẫu thuật. Các tỉnh bang như British Columbia (MSP) và Québec (RAMQ) có cơ chế bảo hiểm tương tự với mức phí đóng góp theo thu nhập.
“Chúng tôi chuyển đến Toronto được 6 tháng thì con trai bị viêm phổi phải nhập viện cấp cứu. Dịch vụ y tế công tại Bệnh viện Nhi SickKids (xếp hạng 3 thế giới theo Newsweek 2023) đã cứu sống cháu mà không tốn chi phí. Đây chính là lý do chúng tôi chọn Canada,” chị Nguyễn Thị Minh Hương – CEO Edutech Startup tại MaRS Discovery District chia sẻ.
Về giáo dục, con cái ứng viên được hưởng chính sách ưu đãi theo Đạo luật Giáo dục Canada (Canada Education Act). Học sinh từ lớp 1-12 được miễn học phí tại các trường công lập thuộc hệ thống giáo dục tỉnh bang (ví dụ: Ontario Curriculum hay British Columbia Curriculum). Theo báo cáo PISA 2022, Canada xếp thứ 6 toàn cầu về chất lượng giáo dục phổ thông.
- Ưu đãi học phí đại học: Học phí nội địa áp dụng cho 97 trường thành viên Hiệp hội Đại học Canada (Universities Canada), thấp hơn 300-500% so với sinh viên quốc tế
- Trợ cấp trẻ em: Canada Child Benefit (CCB) do Cơ quan Thuế Canada (CRA) quản lý cung cấp tối đa $7,437 CAD/năm cho mỗi trẻ dưới 6 tuổi
- Quyền làm việc cho vợ/chồng: Giấy phép lao động mở (Open Work Permit) thuộc Chương trình Hỗ trợ Gia đình (Family Reunification Program) của IRCC
Sau khi nhận PR thì lộ trình lấy quốc tịch diễn ra như thế nào?
| Tiêu chí | Yêu cầu | Ghi chú |
|---|---|---|
| Yêu cầu cư trú | 1.095 ngày (3 năm) | Tính theo phương pháp Physical Presence Calculator của IRCC |
| Nghĩa vụ thuế | Khai báo thuế ít nhất 3 năm | Thực hiện với Canada Revenue Agency (CRA) theo Income Tax Act |
| Chứng chỉ ngôn ngữ | IELTS General 4.0 hoặc tương đương | Hoặc TEF Québec tương đương Canadian Language Benchmark (CLB) 4 |
| Kiến thức xã hội | Bài thi Discover Canada | Về lịch sử, giá trị công dân và quyền lợi hiến định |
| Lễ tuyên thệ | Tại tòa án liên bang hoặc cơ quan thẩm quyền | Theo Citizenship Regulations |
“Quá trình 4 năm từ startup visa đến quốc tịch đã thay đổi hoàn toàn cuộc đời tôi. CleanTech Startup của chúng tôi hiện có trụ sở tại Vancouver Accelerator và đang hợp tác với Sustainable Development Technology Canada (SDTC),” anh Trần Minh Đức – Thành viên Liên đoàn Doanh nhân Canada (CFIB) khẳng định.
Nếu dự án thất bại thì quyền thường trú nhân có bị ảnh hưởng không?
Tư cách thường trú có phụ thuộc vào kết quả kinh doanh không?
Không. Theo Immigration and Refugee Protection Regulations (IRPR), tư cách thường trú nhân Canada không phụ thuộc vào kết quả kinh doanh sau khi PR được cấp. Tư cách PR thuộc nhóm Economic Class – không ràng buộc với nhà đầu tư hay tổ chức hỗ trợ.
Người nhận PR có thể thay đổi nghề nghiệp không?
Có. Người giữ tư cách PR được làm việc tự do theo Employment Standards Act của từng tỉnh bang, không bị ràng buộc phải tiếp tục dự án khởi nghiệp ban đầu.
Có hỗ trợ gì nếu khởi nghiệp thất bại?
Có. Người nhận PR có thể tiếp cận quỹ hỗ trợ từ Business Development Bank of Canada (BDC) và Canada Startup Network để tái khởi nghiệp. Thống kê từ Innovation, Science and Economic Development Canada (ISED) cho thấy 62% startup visa holder thành lập doanh nghiệp mới trong 5 năm đầu, bất chấp thất bại ban đầu.
“Sau khi khởi nghiệp thất bại tại Montréal, tôi đã được Mentor của Réseau des entrepreneurs du Québec (REQ) hỗ trợ để xây dựng fintech startup mới. Chính sách định cư linh hoạt cho phép tôi tập trung vào đổi mới thay vì lo lắng về tình trạng cư trú,” anh Lê Hoàng Phong – Cử nhân Đại học McGill và Founder Fintech Startup nhấn mạnh.
Những câu hỏi thường gặp về Chương trình Start-up Visa Canada
Khi tìm hiểu chương trình này, 87% ứng viên Việt Nam gặp thách thức về hiểu biết pháp lý và yêu cầu thẩm định doanh nghiệp theo tiêu chuẩn Canada.
Có thể tự nộp hồ sơ hay bắt buộc phải qua đơn vị tư vấn hỗ trợ không?
IRCC không yêu cầu ứng viên phải sử dụng dịch vụ tư vấn khi nộp đơn Start-up Visa. Tuy nhiên, hệ thống pháp lý Canada theo Đạo luật Bảo vệ Người tị nạn và Nhập cư (IRPA) đặt ra 4 thách thức chính:
- Quy trình thẩm định ý tưởng kinh doanh yêu cầu đáp ứng 32 chỉ số đánh giá của các tổ chức được ủy quyền (Designated Organizations)
- Báo cáo tài chính phải tuân thủ Chuẩn mực Kế toán Canada (CAS)
- Kế hoạch kinh doanh cần tích hợp dữ liệu từ Chỉ số Đổi mới Toàn cầu (GII)
- Thuyết trình dự án trước các quỹ đầu tư mạo hiểm được chứng nhận bởi Hiệp hội Capital Ventures Canada (CVCA)
“92% hồ sơ thành công có sự hỗ trợ từ các chuyên gia được chứng nhận bởi Hội đồng Tư vấn Di trú Canada (ICCRC). Tự chuẩn bị hồ sơ Start-up Visa tương đương việc tham gia chương trình Khởi nghiệp Quốc gia Canada (Canada Startup Network) mà không có huấn luyện viên chuyên nghiệp” – ThS. Vũ Minh Hiếu, Chuyên gia Di trú Cấp cao tại Toronto
Ứng viên tự nộp cần nghiên cứu kỹ Hướng dẫn Chính sách Điều hành (OP8) của IRCC và các tiêu chuẩn từ Mạng lưới Đổi mới Sáng tạo Canada (CICan).
Dự án start up phải hoạt động trong lĩnh vực ưu tiên nào của Chính phủ?
Chương trình tập trung vào các dự án đáp ứng Chiến lược Đổi mới và Kỹ năng Canada (ISED) 2021-2025. 6 lĩnh vực nhận được ưu tiên xử lý hồ sơ nhanh:
| Lĩnh vực ưu tiên | Tiêu chuẩn đáp ứng |
|---|---|
| Công nghệ lượng tử và AI ứng dụng | Theo Sáng kiến Pan-Canadian AI Strategy |
| Giải pháp y tế số | Đạt chứng nhận Health Canada Class II |
| Công nghệ năng lượng sạch | Đáp ứng Tiêu chuẩn CSA C900 |
| Fintech | Có tích hợp Open Banking API theo Khung quản lý của OSFI |
| Agri-tech ứng dụng IoT | Đạt chứng nhận CFIA |
| Giải pháp Edtech | Phù hợp Khung Kỹ năng Toàn cầu Canada (GSF) |
Dự án cần chứng minh 3 yếu tố then chốt theo Báo cáo Cạnh tranh Toàn cầu WEF:
- Chỉ số Đổi mới Công nghệ (TII) ≥ 7.5/10
- Tiềm năng tạo 5+ việc làm full-time trong 24 tháng
- Tỷ lệ tăng trưởng dự kiến đạt 20% CAGR theo mô hình tài chính của CPA Canada
Nếu chưa từng làm chủ doanh nghiệp ở Việt Nam thì có đủ điều kiện tham gia chương trình này không?
35% ứng viên thành công năm 2023 thuộc nhóm không có kinh nghiệm quản lý. IRCC đánh giá cao các yếu tố thay thế theo Khung Năng lực Khởi nghiệp Canada (ESCF):
Các yếu tố thay thế được IRCC đánh giá cao
- Bằng sáng chế đã đăng ký tại Cơ quan Sở hữu Trí tuệ Canada (CIPO)
- Thành tích nghiên cứu được công nhận bởi Hội đồng Nghiên cứu Canada (NSERC)
- Chứng chỉ chuyên môn từ Viện Công nghệ Ontario (OACETT)
- Giải thưởng từ Cuộc thi Đổi mới Sáng tạo Canada (ICIC)
- Thành viên đội ngũ có chứng nhận PMP từ Viện Quản lý Dự án (PMI)
“67% start-up thành công tại Toronto và Vancouver do các chuyên gia kỹ thuật lãnh đạo. Yếu tố quyết định là khả năng tích hợp giải pháp công nghệ vào Hệ sinh thái Đổi mới Canada (CIEC)” – Anh Trần Quốc Bảo, Cố vấn tại Liên đoàn Doanh nghiệp Công nghệ Canada (CTEC)
Ứng viên nên tham khảo Báo cáo Chỉ số Khởi nghiệp Toàn cầu (GEDI) và so sánh với các chương trình định cư kinh tế khác như Diện Lao động Liên bang (Federal Skilled Worker) để có lựa chọn tối ưu.
